Spray-wall

W zaprezentowanym materiale postaraliśmy się odsłonić przed Wami najpierwsze arkana niełatwej sztuki treningu na spray-wallu, który - zważywszy na nasze wiek i staż - zawsze będziemy nazywali “załadunkiem na pochylni”. 

ZALETY SPRAY’A

Różnorodność i rozwijanie percepcji
W przeciwieństwie do najprostszej formy w jakiej zwykle konsumujemy wspinanie, czyli boulderu lub drogi zaserwowanej nam w wygodnie jednolitym kolorze, tu kolory przestają mieć znaczenie jako drogowskaz, a są jedynie przydatne jako jeden z wyróżników przy zapamiętywaniu sekwencji. Przy pierwszym spotkaniu objawia się to irytująca dezorientacją, natomiast utrzymanie tej znajomości nieuchronnie powoduje poprawę w wielu aspektach naszej podczas wspinaczkowej orientacji.

Poprawa zdolności zapamiętywania chwytów i ruchów
Jeżeli zastanawiacie się, dlaczego instruktor lub trener jest w stanie wymyślać i pokazywać trzy różne obwody wraz z modyfikacjami w ramach jednych zajęć, a doświadczony wspinacz po zjechaniu z onsajtu potrafi spojrzeć powtórnie na drogę i policzyć ruchy jakie zrobił, to mamy dla Was pokrzepiającą niespodziankę - ludzie ci nie urodzili się z tą umiejętnością i jest ona w znakomitej mierze nabyta. 

Po kilku wizytach na pochylni zauważycie, że na półkach Waszej wewnętrznej biblioteczki zaczynają pojawiać się pierwsze, na razie niezbyt obszerne ale jednak - woluminy, w postaci bulderów i obwodów, a po jakimś czasie zapamiętanie nowej sekwencji ruchów przychodzi o wiele szybciej i łatwiej.

Myślenie kształtami, jakością i kierunkiem działania chwytów
U osób początkujących często obserwujemy, że na drodze lub bulderze sięgają do chwytu (lub stawiają nogę na stopniu) kierując się tylko jego kolorem - efektem jest np. “ratujący życie” dead point do obłego stopnia przy próbie pokonania drogi o trudnościach V+, lub mniej humorystycznie, ale nadal prawdziwie - stawianie nóg na stopniach niezależnie od posiadanej przez nie powierzchni roboczej (stajemy np. na obłej, nieprzyjaznej naszemu wspinaczkowemu sukcesowi części, zamiast na wyraźnej krawędzi, traktując ów stopień jako jednolita plamę w interesującym nas kolorze), lub sięganie do chwytów z zupełnym pominięciem wcześniejszego ustawienia ciała w pozycji umożliwiającej nam najbardziej optymalne zapracowanie na nim. Czyli w dużym skrócie “jak niebieskie, to moje!”.

Pływanie w sprayowym oceanie kolorków i kształtów wymusza na nas przede wszystkim dokładniejsze przyjrzenie się chwytom i stopniom - dostrzeżenie jakiej są jakości, w których kierunkach pracują i jak będą ze sobą korelowały. Przykładowo z pozoru duży stopień może mieć jedno małe i bardzo konkretne miejsce, gdzie powinniśmy precyzyjnie umieścić czubek naszego buta, a w tej samej pozycji stopień zupełnie nie nadający się do odstawienia na niego nogi, będzie odwrotnie proporcjonalnie świetny do zhaczenia pięty lub zapracowania czubkiem buta od zewnątrz do środka i pociągnięcia naszego biodra i co za tym idzie ciała w pożądanym przez nas kierunku kolejnego przechwytu. Podobnie jeżeli pójdziemy z kiepskich prawych pleców do również nie najlepszego lewego odciągu, to niechybnie nasze ciało zacznie się otwierać szerokim, acz niechcianym gestem drzwi od stodoły, oddalając nasz prawy bok od ściany i skutkując w końcu zerwaniem łączności z powierzchnią wspinaczkową, chyba że wcześniej zapobiegniemy temu odpowiednim doborem stopni i pracą napięciem ciała.

Oczywiście pozorne skomplikowanie materii i ilość kombinacji działa co najmniej onieśmielająco, ale uwierzcie nam, że spray ma zbawienne działanie w kwestii poprawy umiejętności czytania dróg i bulderów, zarówno przy wspinaniu bez znajomości, jak i przyspieszając proces patentowania, oraz za sprawą coraz wyraźniejszego dostrzegania chwytowo - stopniowych korelacji powoli ale stanowczo ruguje z naszego wspinania “głupie” i niepotrzebne błędy.

Percepcyjno-memoryczacyjna wskazówka: z początku trudno jest zapamiętać ciąg 20 chwytów saute, dlatego im więcej określeń im przypiszecie, tym łatwiej zagnieżdżą się one w Waszej głowie. Nie na darmo w okolicy pochylni można nadal usłyszeć ciągi słów typu “teraz krzyż do niebieskiej podciętej krawądki w plecy, noga na słaby czarny szpaks-orzeszek daleko w lewo, lewa to obłego różowego chlebka na paczce, zmiana nogi, lewa pięta za przekoszony pomarańczowy scisk z bąbelkami, dokładka, puszczasz prawą i ciągniesz z pięty to kieszonki trójki, ale lepiej trójkę z małym palcem, bo ona się podgina do wewnątrz i wtedy faker się lepiej zaciera…”. Kolor, kształt, kierunek działania, podobieństwo do przedmiotów codziennego użytku, roślin, zwierząt, produktów spożywczych, nielubianych współsekcjowiczów - sky is the limit jak mówią. ;) W ten sposób zbiór anonimowych kawałków plastiku lub żywicy zamieniacie w zbiór skojarzeń i jako taki jest on o wiele bardziej lekkostrawny, a Wy jednocześnie budujecie w sobie trudną i szlachetną sztukę opowiadania sekwencji i sprzedawania komuś patentów.

Przeniesienie większej uwagi na nogi
Z poprzedniego akapitu wynika również ten, czyli bycie zmuszonym do wyłuskiwania stopni z powierzchni gęsto pokrytej chwytami - musimy bądź na bieżąco wybrać najlepszy stopień z kilkudziesięciu potencjalnych, bądź mając go wcześniej ustalonym, szybko odnaleźć go w trakcie wspinania. Skutkuje to po pierwsze zjawiskiem będącym tytułem tego ustępu, natomiast po drugie nosi użyteczne znamiona pracy na stopniach w naturze, gdzie są one zdecydowanie mniej ewidentne, często będąc wręcz drobnymi różnicami w fakturze pozornie jednakowej połaci skalnej.

Skalowanie trudności
Rzecz oczywista, ale warta uzmysłowienia - na bulderach lub linie jesteśmy ograniczeni tym co zaserwował nam routesetter. Jeżeli przykładowo chcemy wykonać trening na danym typie boulderu, a jakiś chwyt jest dla nas znacząco za mały, stopień niewygodny, lub ruch za daleki, to przystawka ta siłą rzeczy wypada z naszego treningowego menu.

Problemu tego nie ma na dobrze i gęsto nakręconej pochylni - aktualną niemoc możemy roboczo zrekompensować sobie zwiększeniem, dodaniem, lub przesunięciem pojedynczego chwytu lub stopnia, pracując nad pokonaniem w ciągu tak ułatwionego tworu, po czym po przejściu tak ułatwionej wersji, wrócić do próbowania pierwotnej. Z drugiej strony możemy umyślnie pracować na rzeczach będących na granicy naszych aktualnych możliwości - czyli przykładowo ułożyć możliwie dla nas dalekie ruchy po krawądkach, a po pewnym czasie zwiększać odległości, zmniejszać chwyty i ograniczać stopnie. 

Inną zaletą jest możliwość egzekwowania danego wzorca ruchowego. 

Przykładowo: jeżeli chcę zacząć pracować nad ruchami “w plecy”, to tutaj mogę dobrać odpowiednio przystępne chwyty i stopnie, aby pracować nad samym typem ruchu w nowej płaszczyźnie, który na początku sam w sobie będzie wystarczająco trudny, a potem stopniowo pogarszać elementy towarzyszące. 

Homogeniczność
Pochodna poprzedniej kwestii to możliwość układania sekwencji utrzymanych w tym samym charakterze - zarówno jeżeli chodzi o typ chwytów, jak i rodzaj ruchów. “Ten sam typ chwytu przez całą długość serii” to stara zasada, z którą spotkacie się bardzo szybko rozpoczynając treningi wspinaczkowe. Jeżeli stoi przed Wami zadanie zrobienia np. “dwudziestoruchowego obwodu po pozytywnych krawądkach w plecy”, to narzędziem do tego typu pracy jest właśnie spraywall, a nie nowoczesna bulderownia (chyba, że chcecie go przedzielić kilkoma “pajacykami”, czy “skokami przez rzeczkę”;) ). 

Pamiętając, że tekst ten i odcinek do którego przynależy nosi tytuł “Wstępu”, pozwolimy sobie jednak na małe spojrzenie za kurtynę rzeczy w Waszym wspinaniu przyszłych: pochylnia to także pewien poligon umożliwiający dodanie “niepopularnych” (stosunkowo małych, niekoniecznie ergonomicznych) chwytów, czyli… zbliżonych do takich, z jakimi spotkacie się w skałach. Dlatego to tutaj zdecydowanie łatwiej szlifować specyficznie skalną formę, a idąc dalej w czasie i rozwoju - układać repliki projektów czy sekwencje odpowiadające im charakterem. 

Interakcja i ewaluacja
Zdecydowanie polecamy przedkładanie wspólnych ustawek na sprayu nad drogę samotnego wojownika, z nosem w aplikacji do oznaczania chwytów. Jest ona oczywiście użyteczna, ale to właśnie wymyślanie rzeczy z innymi wspinaczami jest mnożnikiem wszystkich zalet, o których tu piszemy. Przede wszystkim to okazja do robienia “nie swoich” ruchów, korzystania z kreatywności innych (oraz dzielenia się własną), obserwowania jak na różne sposoby (nie narzucone nam przez routesettera) można wykonywać dany ruch i last but not least - poznawania ludzi do wspólnej eksploracji treningowej materii oraz wspinania. 

Co do ewaluacji, nie chodzi tu bynajmniej o hierarchizację, ale zapoznanie się z opiniami innych o naszych bulderowych czy obwodowych kreacjach. Chociaż mogą one czasem przyjmować formę krótkich i zdegustowanych opisów, to takie przejrzenie się w lustrze spontanicznych opinii doskonale otwiera oczy na możliwe kierunki poprawy naszego warsztatu “wymyślacza”.

W kwestii obwodów zaznaczonych w formie plakietek z numerkami - skutecznie anulują większość mechanizmów i dobrodziejstw tutaj opisanych. Mogą być użyteczne, jeżeli np. wpadacie na szybka sesję na obwodach, nie mając akurat nic wymyślonego, ale z drugiej strony - to właśnie o zapełnianie wewnętrznej biblioteczki i umiejętność pisania na poczekaniu własnych strof nam tutaj chodzi. 

Ego do kosza
O tym jaką rolę pełnią we wspinaniu wyceny, powstało już więcej niż kilka traktatów, my natomiast wspomnimy tutaj o jednej rzeczy z nimi związanej - jeżeli chcemy uczyć się nowych rzeczy, czy doskonalić warsztat, powinniśmy przynajmniej na ten czas przestać na nie patrzeć (oczywiście nie w zupełności, ale na potrzeby tego akapitu tak).

Z tej perspektywy rzeczy dzielą się tylko na te które robimy i te nad którymi musimy jeszcze popracować (te interesują nas bardziej). Każdy z nas ma swój pewien standard i niech pierwszy rzuci śmierdzącym butem wspinaczkowym ten, kto nigdy nie odbył negatywnego dialogu wewnętrznego z powodu nieudanych prób na drodze czy boulderze z poziomu “to robię zawsze”. 

Spraywall skutecznie zwalnia nas z uporczywego patrzenia na cyferki, przeliczania czy jest ok, że spadamy z trudności x, samobiczowania z powodu nietrzymania “naszego” poziomu, oraz zapewnia nam miłą dla naszej głowy i rozwoju dyskrecję - zwyczajnie nie widać po czym się wspinamy. ;)

Substytut ściany
Ostatnia kwestia, tym razem przyziemnie życiowa i techniczna - nie każdy ma do dyspozycji sensowną  ścianę z liną w bezpośredniej bliskości, więc jeżeli zaliczacie się do tej grupy, spray - wymyślane na nim obwody i ich kombinacje będą przez większość czasu musiały pełnić rolę Waszej “ściany z liną”.

Skądinąd znowu wybiegając trochę w przyszłość - większość bardziej zaawansowanych wspinaczy wykuwa kolejne poziomy specyficznej wytrzymałości właśnie tutaj, później jedynie “upłynniając” ją na dużej ścianie linowej. 

Inne technikalium: jeżeli chcemy robić kilkudziesięcio ruchowe obwody i jeszcze dłuższe maratony wytrzymałościowe np. w lekkim przewieszeniu i interesującej nas specyfice chwytowej, trudno nam będzie znaleźć do tego stosowną ścianę z liną, natomiast starej, dobrej pochylni obce są tego typu ograniczenia.

Słowem wyjaśnienia
Absolutnie nie negujemy użyteczności nowoczesnych ścian wspinaczkowych (po coś w końcu zeszliśmy z piwnicznego drzewa), ale wszystko ma swoje miejsce, a jednym z podstawowych miejsc do treningowego zwiększania Waszego wspinaczkowego potencjału fizycznego i kilku innych występujących w tym tekście, jest właśnie pochylnia. To właśnie tu kładzie się solidną podbudowę pod momenty blasku na kolorkowych i skalnych propozycjach. ;)

Zaprawdę powiadamy Wam:

Chwała mieszka na spraywallu.